मराठी व्याकरण : सराव प्रश्नसंच – नाम

स्पष्टीकरण : सचिन – विशेषनाम
पुस्तक – सामान्यनाम
मौर्य – विशेषनाम

स्पष्टीकरण : ‘वर’ हे भाववाचक नाम आहे. ‘वर’ हा शब्द क्रियापद, क्रियाविशेषण अव्यय म्हणून वापरता येते.

स्पष्टीकरण : मिठामुळे जेवणाची रुची वाढते. – या वाक्यामध्ये ३ नामे आहेत. मीठ, जेवण, रुची.

स्पष्टीकरण : सामान्य नाम : एकाच गटातील प्रत्येक वस्तूला समान गुणधर्मांमुळे जे एकच नाम दिले जाते त्याला ‘सामान्यनाम’ असे म्हणतात. सामान्य नाम त्या जातीतील प्रत्येक घटकासाठी वापरले जाते.
उदा. कापड, पीठ, पाणी, सोने इ.

स्पष्टीकरण : विशेषनाम : विशेषनाम हे ठेवलेले नाव असते. विशेषनाम हे एकवचनी असते.

स्पष्टीकरण : विशेषनाम – एखाद्या नामातून एका विशिष्ट व्यक्तीचा, प्राण्याचा अथवा वस्तूचा बोध होत असेल तर अशा नामास ‘विशेषनाम’ असे म्हणतात. ते एका घटकापुरते मर्यादित असते.

स्पष्टीकरण : भाववाचक नाम : ज्या नामामधून भाव दर्शविला जातो, त्यास भाववाचक नाम म्हणतात.

स्पष्टीकरण : ज्या नामाने जातीचा बोध होत नसून त्या जातीतील एका विशिष्ट व्यक्तीचा, प्राण्याचा किंवा वस्तूचा बोध होतो, त्यास विशेषनाम म्हणतात.
उदा. गणेश, रामा, मोहन, सुनीता

स्पष्टीकरण : सामान्यनाम हे एका जातीतील प्रत्येक घटकासाठी वापरले जाते.

स्पष्टीकरण : ज्या नामाने प्राणी किंवा वस्तू यांच्यामध्ये असलेला गुणधर्म किंवा भाव यांचा बोध होतो त्याला भाववाचक नाम म्हणतात.

स्पष्टीकरण : भाववाचक नामांचे तीन गट पडतात. स्थितीदर्शक – गरिबी, स्वातंत्र्य; गुणदर्शक – सौंदर्य, प्रामाणिकपणा; कृतिदर्शक – चोरी, चळवळ

स्पष्टीकरण : गुणधर्म व भाव दर्शविणाऱ्या शब्दांना भाववाचक नामे म्हणतात. य प्रत्यय – उदार – औदार्य, ता – प्रत्यय – उदार – उदारता

स्पष्टीकरण : नामाचे मुख्य तीन प्रकार पडतात – सामान्यनाम, विशेषनाम, भाववाचक नाम

स्पष्टीकरण : हिमालय हे विशेषनाम आहे. इतर सर्व पर्याय सामान्यनामे आहेत.

स्पष्टीकरण : भाववाचक नाम : गुणधर्म व भाव दर्शविणाऱ्या शब्दांना भाववाचक नामे/धर्मीवाचक नामे म्हणतात. भाववाचक नामाचे प्रकार – स्थितीदर्शक, गुणदर्शक, कृतिदर्शक

स्पष्टीकरण : एकाच गटातील प्रत्येक वस्तूला समान गुणधर्मामुळे ते एकच नाम दिले जाते त्याला ‘सामान्यनाम’ असे म्हणतात. सामान्यनामाचे अनेकवचन होते.

स्पष्टीकरण : भाववाचक नाम : त्याला स्पर्श करता येत नाही, डोळ्यांनी पाहता येत नाही, चव घेता येत नाही, अशा कल्पनेने मानलेल्या गुण, अवस्था व कृती यांच्या नामांना भाववाचक नामे म्हणतात.

स्पष्टीकरण : कुंभकर्ण हे एक विशेषनाम आहे. मात्र दिलेल्या वाक्यात त्याचा वापर सामान्यनाम म्हणून करण्यात आला आहे. विशेषनाम व्यक्तिवाचक असते तर सामान्यनाम जातिवाचक असते.